Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015

Οκ, να μείνουμε Ευρώπη! Όμως ποια Ευρώπη;




 

Έτσι για εισαγωγή, να σας θυμίσω δύο αριστουργήματα, ένα του κινηματογράφου και ένα της λογοτεχνίας: Το περίφημο θρίλερ του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Ψυχώ», και το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του  Όσκαρ Γουάιλντ, «Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ». Στο πρώτο, ο σχιζοφρενής Νόρμαν Μπέητς, ιδιοκτήτης ενός απομονωμένου μοτέλ, έχει στην ντουλάπα του τη μούμια της πεθαμένης από χρόνια μητέρας του, αρνούμενος να δεχτεί ότι πέθανε, και διαπράττει μια σειρά από φόνους μεταμφιεσμένος σε κείνη… Στο δεύτερο, η συγκλονιστική ιστορία του ηδονοθήρα Ντόριαν, ο οποίος, συνεπαρμένος από το εξαιρετικά όμορφο πορτρέτο που του φιλοτεχνεί ο ζωγράφος Μπάζιλ  Χόλγορτ, πουλάει την ψυχή του στον διάβολο με αντάλλαγμα την αιώνια νεότητα και το αιώνιο κάλλος. Ο Ντόριαν θα παραδοθεί σε έναν ακόλαστο τρόπο ζωής, τον οποίο κρατά κρυφό από την υψηλή κοινωνία, στα μάτια της οποίας παραμένει ένας τζέντλεμαν. Σε αντίθεση με το άψογο παρουσιαστικό του, το πορτρέτο φέρει τα σημάδια της φθοράς του και αποτυπώνει όλη την ασχήμια των πράξεων του, που το κάνουν αποκρουστικό …. Κάπου ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο αριστουργήματα, νομίζω ότι βρίσκεται η Ευρώπη σήμερα και αυτοί που αγωνιούν μήπως και φύγουμε από αυτήν! Η σημερινή Ευρώπη δεν είναι η Ευρώπη που ήταν κάποτε… Δεν είναι η Ευρώπη της τεχνολογικής υπεροχής, που ξεχώριζε σε έναν κόσμο τεχνολογικά αναλφάβητο… Δεν είναι η Ευρώπη, η οποία χάρη στην άγρια εκμετάλλευση, το κυριολεκτικό ξεζούμισμα των αποικιών της ανά τον κόσμο, είχε καταφέρει να φτιάξει μια επίπλαστη ευημερία και μία ανάπτυξη που ηθικά δεν της ανήκε… Δεν είναι η Ευρώπη η οποία χάρη σ’ αυτήν την κλεμμένη ευημερία είχε αναπτύξει τον καλλιτεχνικό και αθλητικό πολιτισμό, την άρτια κοινωνική οργάνωση, το κράτους δικαίου (στο εσωτερικό της βέβαια μόνο, γιατί για τους «άλλους» είχε εφεύρει το σκληρό Αγγλικό Δίκαιο)…. Όσο κι αν δε μας αρέσει, η Ευρώπη αυτή είναι παρελθόν! Αυτή που προσπαθούν να τη διατηρήσουν ζωντανή,  όπως ο Νόρμαν Μπέητς τη μητέρα του στο «Ψυχώ», ματαιοπονούν! Η Ευρώπη της ευημερίας, του πολιτισμού, της δημοκρατίας, της κοινωνικής ευαισθησίας (στο εσωτερικό της μόνο βέβαια), ουσιαστικά δεν υπάρχει πια! Είναι μια γριά, κακάσχημη, ανήμπορη, σαν στο «Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ», που έχει ασχημύνει από τις αμαρτίες της, τις οποίες όμως δεν μπορεί να δει όταν γυαλίζεται στον καθρέφτη της, και νομίζει πως είναι ακόμα νέα, όμορφη και δυνατή παιδούλα… Η Ευρώπη και η πνευματική κόρη της η Αμερική, είναι ένα σαθρό κουφάρι που θα διαλυθεί και θα γίνει σκόνη μόλις έρθει σε επαφή με τον αέρα, κι ας δημιουργεί ακόμα την ψευδαίσθηση σε κάποιους, πως διατηρείται… Ο κόσμος όλος βρίσκεται σε ανακατάταξη!  Νέες δυνάμεις έχουν προκύψει, κι αυτές έχουν προοπτική να κυριαρχήσουν, και να παραγκωνίσουν τις μέχρι σήμερα κυρίαρχες δυνάμεις! Και η τραγική ειρωνεία είναι, πως αυτές οι νέες δυνάμεις, που θα τελειώσουν την ισχύ του παλιού κραταιού Δυτικού Κόσμου, είναι δικά του δημιουργήματα! Ή σωστότερα, είναι δημιουργήματα της απληστίας του. Η Ευρώπη και ο υπόλοιπος λεγόμενος Δυτικός Κόσμος, στην φρενίτιδα που προκαλεί ο νεοφιλελευθερισμός και η δίψα για όλο και περισσότερα παράλογα και αχαλίνωτα κέρδη, οδήγησαν στην παγκοσμιοποίηση της παραγωγής στην εγκατάσταση των παραγωγικών μονάδων σε περιφερειακές χώρες του «Τρίτου Κόσμου», γιατί είχαν φτηνό εργατικό δυναμικό, φτηνές πρώτες ύλες και ευνοϊκή φορολογική και περιβαλλοντική νομοθεσία, και άρα ελαχιστοποιούσε το κόστος παραγωγής και μεγιστοποιούσε τα κέρδη της… Αυτός όμως ήταν και ο λάκκος που ο ίδιος ο Δυτικός Κόσμος έσκαψε, και έπεσε ο ίδιος μέσα… Οι χώρες αυτές πήραν το know how από τις πολυεθνικές, έμαθαν τη δουλειά, έμαθαν να οργανώνονται, έγιναν σιγά- σιγά καλύτεροι από τους δασκάλους τους, και σύντομα όχι απλά θα τους ξεπεράσουν (αν δεν το έχουν κάνει ήδη), αλλά και θα κυριαρχήσουν σε όλο τον κόσμο! Θα πάρω ως παράδειγμα το συνασπισμό που έχουν σχηματίσει οι ισχυρότερες από αυτές τις Νέες Τεχνολογικά και Οικονομικά Ταχέως Αναπτυσσόμενες Χώρες , τον λεγόμενο B.R.I.C.S. (από τα αρχικά των χωρών Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική).  Για να μην σας κουράσω (άλλωστε ετοιμάζω σχετικό επιστημονικό άρθρο που θα δημοσιευτεί το φθινόπωρο σε γνωστό επιστημονικό περιοδικό), θα αναφέρω μόνο τρία στοιχεία για να αντιληφθείτε το μέγεθος και τη δυναμική αυτής της συμμαχίας:  οι B.R.I.C.S. έχουν το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 1/5 του Α.Ε.Π. του πλανήτη, ενώ η μέση ανάπυξή τους τρέχει με υπερδιπλάσιους ρυθμούς απ’ ότι στον Δυτικό Κόσμο! Τον ρόλο παγκόσμιας υπερδύναμης που προτίθενται να διαδραματίσουν, τον μαρτυρά και η πρόσφατη ίδρυση παγκόσμιας Αναπτυξιακής Τράπεζας, ως αντίπαλο δέος στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και η πρόθεση για ίδρυση Οίκου Αξιολόγησης Πιστοληπτικής Ικανότητας, στον αντίποδα των τριών δυτικών «αμαρτωλών» οίκων (Moodys, S&P και Fitch). Σ’ αυτό το περιβάλλον, η προσπάθεια για νεκρανάσταση της γηραιάς Ευρώπης που πεθαίνει, και η ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ προσκόλλησή της σε αυτήν μοιάζει με σχιζοφρένεια! Για μια χώρα σαν την Ελλάδα, με τα δυναμικά χαρακτηριστικά της οικονομίας, της που μπορεί να τα υποτιμούμε, αλλά που δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα, (τη γεωστρατηγική της θέση, το ενεργειακό, ορυκτό, αγροτικό, ναυτικό, πολιτισμικό, κτλ. πλούτο της), είναι αδιανόητο να μένει πεισματικά προσκολλημένη με το παλιό που αργοπεθαίνει και να μην ανοίγει τα φτερά της και στο καινούριο και πολλά υποσχόμενο, που θα δώσει νέες προοπτικές στην ανάπτυξή της! Ο προσανατολισμός προς το καινούριο δε σημαίνει βέβαια και πλήρη αποκόλληση από το παλιό, αντιθέτως αυτή η παραδοσιακή σχέση με την Ευρώπη μπορεί να αναγάγει την Ελλάδα ως γέφυρα, ως συνδετικό κρίκο, των δύο υπερδυνάμεων, με πολλαπλά οφέλη και μεγαλύτερη ασφάλεια για την ίδια τη χώρα μας… Οπότε, αυτό το πεισματικό και απόλυτο ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΥΡΩΠΗ ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ μήπως θα πρέπει να το επανεξετάσουμε;