|
Σ |
ύμφωνα με την
άποψη των μαρξιστών φιλοσόφων, ο καπιταλισμός βρίσκεται στο κρατικομονοπωλειακό
στάδιο ή στο στάδιο του ιμπεριαλισμού. Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της
περιόδου, είναι ο κορεσμός σχεδόν όλων των αγορών της Δύσης. Οι μεγάλες ανά τω
κόσμω επιχειρήσεις, άρχισαν να προβληματίζονται για την ανεύρεση νέων, παρθένων
αγορών, στις οποίες θα μπορέσουν να διαθέσουν όχι μόνο τα προϊόντα της
παραγωγής τους, αλλά να επενδύσουν τα αδιάθετα κεφάλαιά τους κατά τον
παραγωγικότερο τρόπο. Τη λύση σ’ αυτό το ζωτικό πρόβλημα ήρθαν να υποδείξουν οι
εξελίξεις στο πολιτικό - οικονομικό γίγνεσθαι του Ανατολικού Μπλοκ στην Ευρώπη.
Αιτία
αυτών των εξελίξεων ήταν οι αλλαγές στην ιδεολογική, οικονομική και πολιτική
πρακτική του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, που αποτελεί επίκεντρο
επηρεασμού όλων των κομμουνιστικών κομμάτων της υφηλίου. Η περεστρόικα
(αναδόμηση) της Σοβιετικής κοινωνίας με τις προεκτάσεις της και στις άλλες
ανατολικές χώρες κυρίως της Ευρώπης, οφείλεται κατά κύριο λόγο –πέρα από τα
κοινωνικοπολιτικά - και σε οικονομικής
φύσεως αίτια. Η παράφορη καταπάτηση όλων των οικονομικών κανόνων λειτουργίας
της αγοράς, ο σχεδιασμός οικονομικών προγραμμάτων πάνω σε ψεύτικα (για λόγους
προπαγάνδας) στοιχεία και η αντικαταναλωτική και μονόπλευρη ανάπτυξη της βιομηχανίας,
ήταν λάθη που οδήγησαν σε τεράστια αδιέξοδα και τα οποία λάθη, κάποτε έπρεπε να
πληρωθούν! Έτσι η κατάσταση στη Σοβιετική Ένωση εν έτι 1985 ήταν απαράδεκτη και
κυριολεκτικά «δεν πήγαινε άλλο»!
Κατά την άποψή μου, η διαδικασία της περεστρόικα ήταν η
μοναδική λύση, που απέτρεπε την εκρηκτική κατάπτωση του Σοβιετικού μοντέλου∙ κατάπτωση, την οποία έβλεπαν να έρχεται όλοι οι
πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες της Σοβιετικής Ένωσης, ακόμα και οι πιο
συντηρητικοί. Αυτό το στοιχείο είναι που με κάνει να πιστεύω ότι μεταρρύθμιση
θα γινόταν από οποιονδήποτε κι αν βρισκόταν στην εξουσία και δεν είναι
αποκλειστικά υπόθεση του Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσόφ.
Η περεστρόικα λοιπόν, έδωσε τη λύση στην αναζήτηση του
καπιταλιστικού κόσμου για νέες αγορές. Μια τεράστια, παρθένα αγορά, τριακοσίων
περίπου εκατομμυρίων καταναλωτών, ανοίγεται μπροστά στα πόδια των επενδυτών της
Δύσης. Μια αγορά που για να κορεστεί θα χρειαστούν να περάσουν αρκετές δεκαετίες
επενδυτικών δραστηριοτήτων. Η παντελής έλλειψη ποιοτικών καταναλωτικών αγαθών,
καθώς επίσης και η δίψα των Σοβιετικών καταναλωτών για οποιοδήποτε
καπιταλιστικό προϊόν, ενισχύουν την άποψη των Δυτικών ότι η Σοβιετική Ένωση
αποτελεί μια «αγορά - χρυσωρυχείο». Αυτός είναι και ο λόγος που ο
επιχειρηματικός κόσμος της Δύσης έχει στραμμένη την προσοχή του στις εξελίξεις
που συντελούνται στη Σοβιετική Ένωση. Βέβαια ακόμα υπάρχουν θεσμικές δυσκολίες
που είναι απαγορευτικές όχι μόνο στις ξένες αλλά και στις ντόπιες
επιχειρηματικές δραστηριότητες. Για παράδειγμα το «κομμουνιστικού τύπου»
τραπεζικό σύστημα της ΕΣΣΔ κάθε άλλο παρά διευκολύνει τη αγορά κεφαλαίων. Ένα
άλλο πρόβλημα για τις ξένες επενδύσεις είναι η – με εξωπραγματικούς όρους –
μετατροπή των ρουβλιών σε συνάλλαγμα που αποθαρρύνει τις επενδύσεις καθώς
επίσης και ο νόμος περί ιδιοκτησίας, που δυστυχώς εξακολουθεί να υφίσταται.
Παρ’ όλα αυτά παρατηρείται μια αργή αλλά σταθερή κατεύθυνση προς τη οικονομία
της αγοράς. Για παράδειγμα ο νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα και επιτρέπει την
ίδρυση εκατό τοις εκατό ξένων επιχειρήσεων στο σοβιετικό έδαφος, σε αντίθεση με
το μέχρι τώρα ισχύοντα νόμο που επέτρεπε μόνο μεικτές επιχειρήσεις των ξένων με
τους Σοβιετικούς, επιβεβαιώνει αυτή την πορεία.
Ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος δεν πρέπει να
απουσιάσει από τις οικονομικές εξελίξεις που πρόκειται να λάβουν χώρα στη
Σοβιετική Ένωση. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για δράση, που θα επιφέρει
τεράστια οφέλη όχι μόνο στις ίδιες τις επιχειρήσεις αλλά και στην ελληνική
οικονομία γενικότερα. Δεν πρέπει να επαναληφθούν σφάλματα του παρελθόντος που
κατέστησαν την Ελλάδα αμέτοχη στις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις. Οι επενδύσεις
στο δυναμικό της Σοβιετικής αγοράς, πιστεύω ότι μακροπρόθεσμα θα φέρουν
εκπληκτικά αποτελέσματα στους τολμώντες. Ο αστείρευτος πλούτος της Σοβιετικής
Ένωσης καθώς επίσης και το δαιμόνιο επιχειρηματικό πνεύμα των Ελλήνων, πιστεύω
ότι αποτελούν εγγυήσεις για θετικά αποτελέσματα. Θα πρέπει όμως και η
υποστήριξη από την πλευρά της κυβέρνησης να είναι κατάλληλη. Βέβαια η επίσκεψή
της στην ΕΣΣΔ – αν και έγινε κάπως καθυστερημένα – σίγουρα αποτελεί θετικό βήμα.
Όμως οι δραστηριότητες της κυβέρνησης θα ήταν κρίμα να περιοριστούν εκεί.
Πρέπει να δοθούν στους επιχειρηματίες όσο το δυνατόν περισσότερα κίνητρα για
την κατάκτηση της Σοβιετικής αγοράς. Οι ξένοι έχουν λάβει θέση εκκίνησης και
περιμένουν το σύνθημα για να «εισβάλουν» στη Σοβιετική αγορά. Οι Έλληνες σίγουρα
δεν θα πρέπει να λείψουν από αυτή την «εισβολή».
