*Του
Δρ. Νικολάου Α. Παντελίδη
Διδάκτορα (Ph.D.) των Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων
Σημειώστε μια ημερομηνία: 22-24 Αυγούστου
2023.
Σημειώστε μια τοποθεσία: Ντέρμπαν
της Νοτίου Αφρικής.
Αύριο δηλαδή, ξεκινάει η αρχή του τέλους της Νέας Τάξης Πραγμάτων!
Και ξεκινάει συμβολικά από μία ήπειρο, που έχει υποφέρει τα πάνδεινα από την
εκμετάλλευση των αποικιοκρατών και των επιγόνων τους, που ως σήμερα στην
κυριολεξία ρουφούν το αίμα των Αφρικανών (και όχι μόνο αυτών), νέμονται των
αμύθητων πλουτοπαραγωγικών τους πηγών, πάνω στις οποίες εν πολλοίς στηρίζουν
την ευημερία τους, σπέρνουν δικτατορίες, πυροδοτούν εμφυλίους πολέμους, ακραία
φτώχια, πείνα, ασθένειες, θάνατο, κι έτσι ωθούν τους κατοίκους της στην
απελπισία και την απόγνωση με αποτέλεσμα, την με κάθε τρόπο και κάθε ρίσκο
μετανάστευση, την οποία και πάλι οι επιτήδειοι την «οργανώνουν» με όρους
δουλοκτητικού καθεστώτος!
Και όλα αυτά, στο όνομα της δήθεν «Δημοκρατίας», της δήθεν «Ελευθερίας»,
του «Αμερικάνικου Ονείρου», που όμως για σχεδόν όλους, πλην απειροελαχίστων
εξαιρέσεων, γίνεται φοβερός εφιάλτης!
Το 15ο Φόρουμ των BRICS
(Brazil, Russia, India, China, South Africa) που θα ξεκινήσει αύριο
στο Ντέρμπαν, είναι το αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης, αθόρυβης, προσεκτικής
προσπάθειας, που ξεκίνησε το 2009 από τις προαναφερόμενες χώρες, για να βρούνε
τρόπο να αντιμετωπίσουν την παντοκρατορία του Δυτικού Κόσμου, με την χυδαία
μέθοδο επιβολής της, το New Order
(Νέα Τάξη Πραγμάτων), όπου τα «Πράγματα» είμαστε όλοι εμείς, όπως εύστοχα
επισήμανε ο αείμνηστος Τζίμης Πανούσης.
Αυτή η αθόρυβη διαδικασία, κρατώντας χαμηλό προφίλ, δεν προκάλεσε ανησυχία στις
ιθύνουσες δυνάμεις του New Order,
καθώς έμοιαζε περισσότερο με «ευσεβείς πόθους» ετερόκλητων και ανοργάνωτων
δυνάμεων, κι έτσι δεν ανάγνωσαν καμία απειλή για την παντοκρατορία τους,
συνεχίζοντας την αλαζονική συμπεριφορά τους…
Όμως, καταλύτης στις καταιγιστικές εξελίξεις του
εγχειρήματος, αποτέλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και ότι επακολούθησε!
Σ΄ αυτό το σημείο, ας ευλογήσουμε λίγο τα γένια μας…
Ίσως είμαι ο μοναδικός αναλυτής, που στην πρώιμη ανάλυση του πολέμου της
Ουκρανίας που διακινδύνευσα να κάνω μόλις 72 ώρες μετά την εισβολή της Ρωσίας
στις 24/2/2022, προέβλεψα ότι η εξέλιξη
αυτή, και ιδιαίτερα η αντίδραση της Δύσης με τις κυρώσεις και τον διεθνή
απομονωτισμό που επέβαλαν στη Ρωσία, θα ενεργοποιήσει την «ξεχασμένη» συμμαχία
των BRICS, και θα
πυροδοτήσει ραγδαίες εξελίξεις. Έλεγα τότε (27/02/22):
[…η όλη κατάσταση έτσι όπως διαμορφώνεται, οξύνει
περισσότερο τις σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση, και ωθεί τη μεγαλύτερη
προσέγγιση της Ρωσίας με την Κίνα. Λαμβάνοντας υπόψη και την θετική για τη
Ρωσία στάση στον ΟΗΕ και της Ινδίας (και των Αραβικών Εμιράτων), στο μυαλό μου
ήρθε μια εικόνα που δεν άκουσα να αναφέρεται από άλλους αναλυτές.
Αναφέρομαι στην ξεχασμένη συμμαχία των B.R.I.C.S. (Brazil, Russia, India, China, South Africa), μία δια-ηπειρωτική
πολύπλευρη συμμαχία γιγάντων, που αν ενεργοποιηθεί και προχωρήσει, θα πρόκειται
για τη μεγαλύτερη υπερδύναμη με διαφορά σε όλον τον πλανήτη, που θα αλλάξει τα
πάντα όπως τα ξέραμε μέχρι σήμερα!...]
(Δείτε όλη την ανάλυση εδώ: http://nikpantelidis.blogspot.com/2022/02/ )
Επίσης, αντίστοιχη θέση ανέπτυξα και στην τηλεοπτική εκπομπή
της ΕΡΤ3 «Οξυγόνο 3», όπου ήμουν προσκεκλημένος στις 18/03/2022. (δείτε το
βίντεο εδώ: https://nikpantelidis.blogspot.com/2022/03/3-3-18032022.html
).
Ενάμιση χρόνο μετά, η τότε εκτίμησή μου δείχνει να δικαιώνεται!
Τι είναι όμως
η περίφημη BRICS, και
τι θα συμβεί στις 22 έως τις 25 Αυγούστου στο Ντέρμπαν;
Για όσους δεν το γνωρίζουν, η ονομασία B.R.I.C.S. προέρχεται από τα αρχικά των
χωρών Brazil, Russia, India, China και South Africa. Για να
αντιληφθείτε το μέγεθος, την δύναμη και την επιρροή που μπορεί να ασκήσει αυτή
η συμμαχία όταν αναπτυχθεί επαρκώς, θα σας δώσω μόνο λίγους αντιπροσωπευτικούς
αριθμούς:
Οι BRICS αντιπροσωπεύουν περισσότερους από 3,5 δισεκατομμύρια
ανθρώπους, ήτοι το 42% του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού, εκτείνεται σε 4
ηπείρους κατέχοντας το 26,7% της συνολικής έκτασης της Γης, παράγει το 31,5%
του παγκόσμιου ΑΕΠ και εκτιμάται ότι τα τα συνδυασμένα συναλλαγματικά αποθέματα
ανέρχονται σε 4 τρισεκατομμύρια δολάρια!
Εκτός αυτών των 5 χωρών, έχουν εκδηλώσει επίσημα την
επιθυμία τους για ένταξη στη συμμαχία 23
χώρες ακόμα, όπως: Αίγυπτος, Αιθιοπία, Αλγερία, Αργεντινή, Βενεζουέλα,
Βιετνάμ, Βολιβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ινδονησία, Ιράν, Καζακστάν, Κούβα,
Κουβέιτ, Λευκορωσία, Μαρόκο, Μπαγκλαντές, Μπαχρέιν, Νιγηρία, Ονδούρα,
Παλαιστίνη, Σαουδική Αραβία, Σενεγάλη και Ταϊλάνδη. Επισημαίνεται ότι στο
παρελθόν ενδιαφέρον συμμετοχής εξέφρασε και η Τουρκία, κάτι που μας αφορά
άμεσα!
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι χώρες, οι οποίες
ανήκαν στις αναδυόμενες αγορές, παρουσίαζαν αλματώδη οικονομική ανάπτυξη, πολύ
μεγαλύτερη από αυτή των μεγάλων οικονομιών των πλούσιων χωρών. Αυτό οδήγησε στη
δημιουργία ενός νέου οικονομικού όρου για να περιγράψει τις οικονομίες των
χωρών αυτών, ο οποίος πήρε το όνομά του, BRIC, από τα αρχικά των 4 χωρών (πλην
της Ν. Αφρικής που προσχώρησε στη συμμαχία αργότερα το 2010).
Οι BRICs πραγματοποίησαν την πρώτη επίσημη σύνοδο κορυφής
τους στις 16 Ιουνίου 2009, στο Αικατερίνμπουργκ της Ρωσίας. Ο κεντρικός στόχος
της συνόδου κορυφής σχετιζόταν με τη βελτίωση της τρέχουσας παγκόσμιας
οικονομικής κατάστασης και το πώς οι τέσσερις χώρες μπορούν να συνεργαστούν
καλύτερα στο μέλλον, καθώς και μια γενικότερη ώθηση για τη μεταρρύθμιση των
χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Υπήρξε επίσης συζήτηση γύρω από το πώς οι
αναδυόμενες αγορές, όπως τα μέλη του BRIC, θα μπορούσαν να συμμετέχουν
περισσότερο στις παγκόσμιες υποθέσεις στο μέλλον. Στον απόηχο της συνόδου
κορυφής, οι BRICs δήλωσαν ότι υπήρχε ανάγκη για ένα νέο παγκόσμιο
αποθεματικό νόμισμα που να είναι «διαφοροποιημένο, σταθερό και προβλέψιμο». Η
δήλωση που κυκλοφόρησε δεν έκανε μια άμεση επίθεση στην επικρατούσα αντίληψη
για την «κυριαρχία» του αμερικανικού δολαρίου, κάτι για το οποίο οι Ρώσοι
άσκησαν κριτική. Ωστόσο, οδήγησε σε πτώση της αξίας του δολαρίου έναντι άλλων
μεγάλων νομισμάτων.
Η Νότια Αφρική έγινε επίσημα δεκτή ως κράτος-μέλος στις 24
Δεκεμβρίου 2010, μετά από επίσημη πρόσκληση από την Κίνα και τις άλλες 3 χώρες
να ενταχθεί στην ομάδα. Έτσι η ομάδα μετονομάστηκε σε BRICS, προσθέτοντας το
γράμμα "S" στο υπάρχον αρκτικόλεξο (από το South Africa).
Στη συνάντησή των BRICS στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής τον
Μάρτιο του 2013, οι πέντε χώρες συζήτησαν την ίδρυση μιας «Αναπτυξιακή Τράπεζα»
που θα χρηματοδοτεί κυρίως έργα υποδομής και θα έχει αρχικό κεφάλαιο 50
δισεκατομμύρια δολάρια, 10 δισεκατομμύρια από κάθε χώρα. Την συμφωνία χαιρέτησε
η Παγκόσμια Τράπεζα, δηλώνοντας έτοιμη να συνεργαστεί στενά με τη νέα τράπεζα.
Η συμφωνία για την ίδρυση της, ύστερα από την επίλυση διαφωνιών πάνω σε
οργανωτικά θέματα, ευοδώθηκε τελικά το 2014, κατά την έκτη συνάντηση των BRICS
στη Φορταλέζα της Βραζιλίας.
Το αρχικό κεφάλαιο της τράπεζας κυμαίνεται μεταξύ των 40 με
80 δισεκατομμυρίων ευρώ, με κεντρική θέση να κατέχει η Κίνα ως ο μεγαλύτερος
κάτοχος συναλλαγματικών αποθεμάτων. Η έδρα της συμφωνήθηκε να βρίσκεται στη
Σανγκάη, ενώ την προεδρία της για τα πρώτα 5 χρόνια ανέλαβε η Ινδία. Παράλληλα
συμφωνήθηκε η δημιουργία ενός αποθεματικού ταμείου ασφαλείας, με διαθέσιμα 75
με 100 δισεκατομμύρια ευρώ, στο οποίο θα μπορούν να προσφύγουν οι 5 χώρες σε
περίπτωση προβλημάτων με τους ισολογισμούς τους. Η τράπεζα θα επενδύει σε έργα
ανάπτυξης στα κράτη-μέλη της ένωσης. Αυτά μέχρι πρόσφατα…
Τι είναι όμως αυτό που αναμένεται να συμβεί στις 22
Αυγούστου και θα είναι η απαρχή του τέλους της Νέας Τάξης Πραγμάτων, που
αναφέρουμε και στον τίτλο του άρθρου;
Μην περιμένατε πάντως, καμία ένοπλη επανάσταση, σαν αυτές
που συνηθίσαμε τους προηγούμενους αιώνες!
Αναμένεται να παρθούν αποφάσεις, που σταδιακά και σε εύλογο
χρονικό διάστημα, θα αλλάξουν τον συσχετισμό των δυνάμεων στη διεθνή σκακιέρα,
θα σπάσουν το μονοπώλιο του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτικού ελέγχου και
κυριαρχίας που ασκούσε μέχρι τώρα η Δύση, και που τα τελευταία χρόνια άρχισε να
γίνεται όλο και πιο προβληματικός!
Στη συνδιάσκεψη λοιπόν του Ντέρμπαν, όπως αναμένεται:
1)
Θα γίνει διεύρυνση της συμμαχίας με τις εν
αναμονή αιτούσες χώρες, που θα εμπλουτίσουν ακόμη περισσότερο την ισχύ της,
2)
Θα θέσουν τις βάσεις για τη μελλοντική δημιουργία
κοινού νομίσματος των BRICS,
ως αντίπαλο δέος του δολαρίου, το οποίο θα έχει αντίκρισμα στις πλουτοπαραγωγικές
πηγές των χωρών και όχι τον «αέρα», όπως διαμορφώθηκε το διεθνές δολαριοκεντρικό
νομισματικό σύστημα μετά την αποσύνδεση του δολαρίου από τον χρυσό, το 1971.
Αυτή η προοπτική βέβαια απαιτεί χρόνο, καθώς οι μισές περίπου παγκόσμιες
συναλλαγές γίνονται σε δολάρια, ένα νόμισμα όμως, το οποίο φθίνει τόσο ως συναλλακτικό,
όσο και ως αποθεματικό μέσο. Όμως υπάρχουν γεγονότα (όπως ο πόλεμος της Ουκρανίας
που αναφέραμε παραπάνω), που λειτουργούν ως επιταχυντές των εξελίξεων!
Πάντως, άμεση πρόθεση φαίνεται να είναι, οι χώρες της συμμαχίας σε πρώτη φάση να
χρησιμοποιούν στις μεταξύ τους συναλλαγές τα εθνικά τους νομίσματα, με την
υποστήριξη της Αναπτυξιακής Τράπεζας των BRICS, παρακάμπτοντας το διεθνές διατραπεζικό σύστημα Swift
(Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), καθώς και το
δολάριο.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με:
- την απόφαση πολλών πρώην αποικιών, κυρίως στην Αφρική, να
ανατρέψουν, σθεναρά και συντονισμένα, τις σχέσεις εκμετάλλευσης που ασκούν
ακόμη επάνω τους οι πρώην αποικιοκράτες,
- καθώς και οι κοσμογονικές εξελίξεις που δρομολογούνται στον
τομέα της υψηλής τεχνολογίας που καλπάζει, αλλά και στον ενεργειακό τομέα, με
τη μετάβαση σε νέες μορφές ενέργειας (ηλεκτροκίνηση, υδρογόνο, και ίσως κι άλλες,
που ακόμα δεν ανακοινώνονται), θα ανατρέψουν τα πάντα έτσι όπως τα γνωρίζαμε
μέχρι τώρα!
Δεν ξέρω αν όλες αυτές οι εξελίξεις, θα αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο ή προς
το χειρότερο, αλλά το σίγουρο είναι ότι το υφιστάμενο σύστημα εξουσίας είναι
προβληματικό και έχει φτάσει στα όριά του.
Επίσης δεν είναι ξεκάθαρο ποια είναι «η σωστή μεριά της ιστορίας» στην οποία θα
πρέπει να βρεθούμε, καθώς μπορεί να λέγεται ότι «την ιστορία την γράφουν πάντα
οι νικητές», αλλά η εθνική μας εμπειρία από τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο, μας
έχει αποδείξει ότι οι «ηττημένοι» (π.χ. Γερμανία), μπορεί τελικά να είναι πιο
ευνοημένοι σε σχέση με ορισμένους «νικητές» (π.χ. Ελλάδα)…
Ας είμαστε επομένως προετοιμασμένοι για να διεκδικήσουμε τη
θέση μας στο καινούριο σκηνικό που διαμορφώνεται, και ας πάψουμε να είμαστε
τόσο «χατζηαβάτικα» θα έλεγα, δεδομένοι, διακηρύττοντας ότι «ανήκομεν εις την
Δύσιν» ή την Ανατολή ή οποιοδήποτε άλλο σημείο του ορίζοντα, γιατί ακόμα και η «πολιτική
πολικότητα» της Γης είναι πιθανόν να αλλάξει!
